Co to jest?
Co to jest myślenie krytyczne ?
Na początek trochę teorii. Nie ma jednej, oficjalnej definicji myślenia krytycznego – byłoby to sprzeczne z ideą myślenia krytycznego. Poniżej znajdą Państwo, jako przykładowe, trzy definicje.
Krytyczne myślenie jest wprawną i aktywną interpretacją i ewaluacją tego, co obserwujemy, komunikatów, informacji i argumentów. (Michael Scriven)
Refleksyjne myślenie jest czynnym, wytrwałym i uważnym rozważaniem jakiegoś przekonania lub przypuszczalnej formy wiedzy – ze względu na podstawy, na których się opiera, oraz dalszych wniosków, do których doprowadza. (John Dewey)
Myślenie krytyczne to postawa wyrażająca się w gotowości do rozpatrywania w przemyślany sposób problemów i przedmiotów, które wchodzą w zakres doświadczenia, znajomość logicznych metod rozumowania i dociekania, pewna wprawa w stosowaniu tych metod. Postawa krytycznego myślenia wymaga nieustającego wysiłku rewidowania każdego przekonania czy innej przypuszczalnej formy wiedzy w świetle dowodów ją wspierających i dalszych konkluzji, do których ona prowadzi. (Edward Glaser)
Dla uproszczenia i ujednolicenia pojęcia myślenia krytycznego przygotowałem mapę myśli z najczęściej pojawiających się postaw, które je tworzą.
Czym zatem jest myślenie krytyczne?
Działaniem w kierunku zrozumienia, refleksji, uświadomienia sobie wszystkich danych, okoliczności a nawet emocji związanych z obserwowaną, analizowaną sytuacją. Po to aby wyciągnąć wnioski, na podstawie których podejmę jedyną, możliwą w tej sytuacji, decyzje – będąc świadomy jej możliwych konsekwencji.
Może łatwiej będzie zrozumieć czym jest myślenie krytyczne poprzez analogię – a czym na pewno nie jest? Aby było to w pełni zrozumiałe podam to na przykładzie rzeczywistości w XXI w:
- ślepe przyjmowanie wszystkich stwierdzeń i argumentów innych osób
- ślepe przyjmowanie politycznych reklam, ogłoszeń, spotów
- ślepe przyjmowanie treści z reklam TV
- ślepe przyjmowanie treść z artykułów, jako fakt
- ślepe przyjmowanie treści z Internetu
- bezmyślne trzymanie się starych poglądów, przekonań, opinii, stereotypów, uprzedzeń, itp.
Powszechnie uważa się, że myślenie krytyczne jest kompetencją nr 1 w XXI w – w następnym artykule wyjaśnimy dlaczego.
